Muz

Dünya üzerinde meyvesi belki de en fazla tüketilen bitkilerden biridir. Muzun bu kadar aranmasının sebebi sadece kolay erişilebilen ve kolay tüketilebilen bir bitki olması değildir.

Bu tüketimin ardında muzun çok besleyici bir besin kaynağı olması, birçok vitamin, protein, mineral ve aminoasiti içeriyor olması yatmaktadır. Batı Avrupa ülkelerinde sadece tadı ve kokusu için aranan bir meyve konumunda ise de üçüncü dünya ülkelerinde çok önemli bir besin maddesidir. Az gelişmiş ülkelerde çocuklar ihtiyaçları olan proteini muz yiyerek almaktadırlar.

Faydaları şunlardır: Muz kemik gelişimini sağlar, sinir zafiyeti ve yorgunluğu giderir. Böbrek ve mafsal iltihabında, bağırsak hastalıklarında faydalıdır. Müzmin kabızlık çekenler fazla yememelidir. B1, B2, C, A ve E vitaminlerini içeren muz, potasyum, demir, kalsiyum, fosfor, sodyum ve iyot açısından da çok zengindir.

Muzun kalori düzeyi çok yüksek olmasına karşılık hiç kolesterol içermemektedir. Kalp kaslarını geliştiren sodyum ve potasyum maddeleri içermektedir.

Potasyum terleme sebebiyle kapasitesini yitirmeye başlayan kasları canlandırır ve daha kolay hareket etmelerini sağlar. B1 vitamini sayesinde sinir dokularının normal çalışmasına da etki eder. İçerdiği iyot sayesinde de tiroid bezinin dengeli çalışmasına yardım eder.

Muz, dünya tatlı ve pasta kültüründe en çok kullanılan meyvelerden birisidir. Dondurma yapımında da kullanılır. Güneydoğu Asya’da muz kızartması ana yemek olarak sofralarda yerini alır. Kabuğunun içi pirinçle doldurularak servis edilir. Tayland mutfağında muz çiçekleri et yemeklerine katılır. Güney Amerika’da başta Brezilya olmak üzere çeşitli ülkelerde pizzanın içerisine konur.

Muzun yaygın olarak tüketilmesinin tek nedeni tadı ve kokusu değildir. İçerisinde pek çok vitamin, minereal, protein, aminoasit ve karbonhidrat barındırır. Lifli bir yapısı vardır. Glikoz, früktoz, laktoz, maltoz, sukroz, galaktoz ve nişasta gibi şeker tiplerini taşır. Ağaçtayken nişasta özelliği yoğun olan muzun, dalından koparıldığında olgunlaşarak şekerli bir meyveye dönüştüğü görülmektedir. A, C, E, B1, B2 ve B12 vitaminlerinin yanı sıra tiamin, niasin, folik asit, gibi etken maddeler içerir. Mineral açısından demir, fosfor, potasyum, kalsiyum, sodyum, iyot, magnezyum, çinko, bakır ve florür gibi madensel tuzlara sahiptir. Muzun içeriğinde lizin, lösin, treonin, arginin, glisin, triptofan, gibi temel aminoasitler de bulunmaktadır.

-Vücudun günlük protein ihtiyacını karşılar.

-Kalsiyum içermesi sayesinde diş ve kemiklerin güçlenmesini sağlar.

-Böbrek iltihabında faydalıdır.

-Lifli yapısıyla sindirimi düzenler, bağırsak rahatsızlıklarını gidermeye yardımcı olur.

-Kalorisi yüksek olan meyve, kolesterol içermediği için kalp sağlığı açısından yararlıdır.

-Vücutta seratonine dönüşen triptofan aminoasidi sayesinde depresyon ve duygu bozukluğu rahatsızlıklarında onarıcı etkisi vardır.

-Sigara gibi tütün ürünlerinin bırakılması sırasında ortaya çıkan yoksunluk hissini azaltır.

-Mide ülserine karşı etkilidir.

-Lifleri kâğıt üretiminde kullanılır.

-Muz kabuğu, sivrisinek ısırıklarında oluşan yaranın şişliğini ve kaşıntısını alır.

Dünyanın her bölgesinde yetişebildiği için yıl boyunca hasadı yapılır. Tropikal ve yağışlı iklimlerde doğal olarak yetişen muz, en çok Güneydoğu Asya ve Güney Amerika’da yetişir. Filipinler, Ekvador, Meksika, Kosta Rika, Kolombiya ve Brezilya gibi ülkelerin yanı sıra Hindistan ve Çin büyük nüfus yoğunlukları ile çok fazla muz üretirler. Ülkemizde, başta Anamur ve Alanya olmak üzere, Bozyazı ve Gazipaşa ilçelerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Fethiye, Kumluca, Bodrum, Samandağı, Dörtyol, Silifke, Serik, Manavgat ve Finike ilçelerinde de muz yetiştiriciliği başlamıştır.